Trung Quốc bắt đầu thấy tác động khi Apple rời đi

Các đối tác Apple, bao gồm cả xưởng lắp ráp iPhone chính Foxconn, đều đẩy mạnh sản xuất tại các quốc gia như Việt Nam và Ấn Độ. Ảnh: Shutterstock.

Thành phố Trịnh Châu, nằm tại tỉnh Hà Nam, miền trung Trung Quốc từng là nơi Foxconn đặt tổ hợp nhà máy sản xuất iPhone lớn nhất thế giới. Song, tổng sản lượng xuất khẩu smartphone quý I/2024 tại đây đã giảm 60% so với cùng kỳ năm trước. Con số cho thấy tác động của động thái đa dạng hóa sản xuất bên ngoài đại lục của Apple.

Apple vẫn ảnh hưởng mạnh mẽ đến Trung Quốc

Cụ thể, theo dữ liệu do cơ quan hải quan địa phương thủ phủ Trịnh Châu công bố, lượng smartphone xuất khẩu của Hà Nam đạt 6,65 triệu chiếc trong quý đầu tiên năm 2024, giảm 60,1% so với cùng kỳ năm ngoái. Dữ liệu hải quan không cung cấp thông tin chi tiết về xuất khẩu điện thoại theo từng thương hiệu.

Hà Nam năm ngoái đã xuất khẩu 57,6 triệu thiết bị, giảm 14,5% so với năm 2022. Nguyên nhân là hoạt động sản xuất chỉ vừa được khởi động lại trên tất cả cơ sở lắp ráp thiết bị, sau khi các biện pháp phòng chống Covid-19 được dỡ bỏ.

Một công nhân dây chuyền lắp ráp iPhone tại khu phức hợp Foxconn Technology Group, nhà cung cấp linh kiện của Apple ở Trịnh Châu. Ảnh: Shutterstock.

Những con số này phản ánh sức ảnh hưởng mạnh mẽ của các đối tác Apple, bao gồm cả Foxconn, công ty lớn nhất cung cấp dịch vụ lắp ráp cho Apple. Họ đã mở rộng chuỗi cung ứng sản xuất tại các thị trường như Việt Nam và Ấn Độ, quốc gia đông dân nhất thế giới. Theo dữ liệu từ công ty nghiên cứu Canalys, Ấn Độ đã trở thành thị trường điện thoại thông minh lớn thứ 2 thế giới kể từ quý III/2017.

Foxconn đã tăng cường nỗ lực đa dạng hóa vào năm ngoái, sau khi phải vật lộn để theo kịp các mục tiêu sản xuất vào cuối năm 2022. Đối tác lớn của Táo khuyết đã phải đối mặt với các cuộc đình công của công nhân, những người chạy trốn vì sợ nhiễm Covid-19 và cuối cùng là biểu tình bằng bạo lực, đòi trợ cấp cho nhân viên

Từ tình hình sụt giảm ở thành phố Trịnh Châu, hồi tháng 2, quan chức của tỉnh Hà Nam đã thuyết phục chủ tịch kiêm giám đốc điều hành Foxconn Liu Young-way tiếp tục duy trì hoạt động và đầu tư tại địa phương. Theo thông tin từ trang báo địa phương Henan Daily, Foxconn là nhà nhập khẩu và xuất khẩu lớn nhất trong tỉnh.

Tháng 12/2023, Foxconn được chấp thuận để đầu tư thêm ít nhất 1 tỷ USD vào một nhà máy đang xây dựng ở Ấn Độ. Nhà máy này đảm nhiệm trọng tránh sản xuất các sản phẩm của Apple, đánh dấu một bước tiến lớn trong mục tiêu xây dựng một trung tâm sản xuất rộng lớn bên ngoài Trung Quốc.

Foxconn, nhà sản xuất thiết bị theo đặt hàng lớn nhất thế giới, sẽ chi số tiền này cùng với 1,6 tỷ USD trước đó cho khu đất rộng 121 ha gần sân bay Bangalore, Ấn Độ, theo một báo cáo của Bloomberg.

Apple đi đâu nếu rời khỏi Trung Quốc?

Trên thực tế, hoạt động xuất khẩu iPhone của Ấn Độ trong thời gian đã tăng trưởng đáng kể, dự tính tăng gần gấp đôi lên 12,1 tỷ USD trong năm tài chính hiện tại của Apple. Con số này sẽ tăng từ 6,27 tỷ USD một năm trước đó, theo dữ liệu từ công ty tư vấn Trade Vision.

Tập đoàn Ấn Độ Tata Group cũng đã xuất hiện lần đầu trong danh sách nhà cung cấp linh kiện mới nhất của Apple, sau khi mua lại nhà máy của hãng Đài Loan Wistron Corp ở miền nam Ấn Độ vào năm ngoái.

Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành Tập đoàn Công nghệ Foxconn Liu Young-way. Ảnh: EPA-EFE.

Tata cũng đang xem xét việc tiếp quản các nhà máy lắp ráp iPhone của hãng gia công theo hợp đồng Pegatron tại Ấn Độ ngay trong tháng 5, theo một báo cáo của Bloomberg.

Ngoài Ấn Độ, Táo khuyết cũng có kế hoạch tăng cường đầu tư vào Việt Nam. CEO Tim Cook trong chuyến thăm tuần trước đã cam kết "chi thêm tiền cho các nhà cung cấp" trong nước. Trong thông báo của mình, Apple khẳng định mức chi của hãng dành cho Việt Nam từ năm 2019 đến nay đã đạt gần 400.000 tỷ đồng (16 tỷ USD).

Các đối tác cung ứng của Apple bao gồm Foxconn, Luxshare Precision Industry và Goertek cũng đã có nhà máy hoạt động tại Việt Nam.

Tuy nhiên, Apple vẫn xem Trung Quốc là cơ sở sản xuất chính của mình. Apple đã bổ sung 8 nhà cung cấp Trung Quốc và loại 4 nhà thầu ở nước này trong năm tài chính 2023 kết thúc vào tháng 9. Đây cũng là lần đầu tiên kể từ năm 2021, số đối tác sản xuất tại Trung Quốc đại lục của Apple tăng chứ không bị cắt giảm.

"Không có chuỗi cung ứng nào trên thế giới quan trọng đối với chúng tôi hơn Trung Quốc", Cook nói với tờ China Daily hồi tháng 3.