Thăng trầm 100 năm của NXB bị ''mua đi bán lại'' Simon & Schuster

Simon & Schuster (S&S) đã thay đổi rất nhiều kể từ khi được Richard Simon và Max Schuster thành lập vào năm 1924. Và khi công ty kỷ niệm 100 năm thành lập, CEO Jonathan Karp cho biết S&S ngày nay vẫn bám sát những giá trị cội nguồn. Ông Karp lưu ý: "Tôi rất ấn tượng với cách cả tập thể S&S liên tục có ý tưởng cho những cuốn sách mới, cách họ tích cực tìm kiếm các tác giả mới và cách họ nỗ lực để đảm bảo sách được xuất bản thành công. DNA của công ty rất giống với 100 năm trước".

Hai nhà sáng lập Richard Simon và Max Schuster, Leon Shimkin - Giám đốc kinh doanh đầu tiên và Clifton Fadiman Jr - Tổng biên tập đầu tiên của S&S. Ảnh: PW.

Nhiều tác phẩm lớn đi vào lịch sử của S&S

Vào tháng 1, S&S đã khởi động chuỗi hoạt động kỷ niệm 100 năm thành lập bằng việc phát hành Simon & Schuster 100 - tuyển tập 100 đầu sách đáng chú ý họ đã xuất bản trong suốt lịch sử, trong đó có 4 cuốn sách giải ô chữ bán chạy nhất năm 1924. Thành công bất ngờ này đã nhanh chóng được tận dụng và đưa tên tuổi S&S phát triển ấn tượng.

Trong những năm tiếp theo, S&S đã xuất bản nhiều tác phẩm hoành tráng như cuốn sách self-help nổi tiếng How to Win Friends and Influence People (Đắc nhân tâm) của Dale Carnegie hay cuốn tiểu thuyết Gone with the Wind (Cuốn theo chiều gió) của Margaret Mitchell. Nhà xuất bản Scribner, được S&S mua lại vào năm 1994, trước đó cũng đã xuất bản cuốn The Great Gatsby (Đại gia Gatsby) của F. Scott Fitzgerald và sách của những nhân vật nặng ký như Ernest Hemingway.

Khi chọn danh sách 100 tác phẩm để giới thiệu, ông Karp cho biết mục tiêu là thể hiện sự quan tâm đa dạng của S&S đối với ngành xuất bản trong hơn 100 năm qua. Đó là một nhiệm vụ không hề dễ dàng khi trong suốt lịch sử, tên tuổi của S&S đã được gắn với 61 người đoạt Giải Pulitzer, 18 người đoạt Giải Sách Quốc gia Mỹ, 18 người đoạt Giải Newbery và 15 người đoạt Giải Caldecott.

Thế hệ lãnh đạo chèo lái S&S trong 100 năm

Và ngoài thành công từ tác phẩm của các tác giả, S&S còn nhiều câu chuyện khác để kể. Trong khi Richard Simon và Max Schuster là động lực chính trong việc thành lập công ty, hiện vẫn mang tên họ, thì cũng có một số nhân vật xuất bản huyền thoại khác đã đóng vai trò quan trọng trong việc đưa S&S tiếp tục phát triển trong suốt 100 năm qua.

Một tên tuổi lớn chính là Leon Shimkin. Vào tuổi 17, Shimkin đã gia nhập S&S với tư cách là giám đốc kinh doanh và được giao nhiệm vụ cân đối sổ sách của S&S. Ông nhanh chóng tham gia vào hầu hết quyết định kinh doanh quan trọng của nhà xuất bản.

Dick Snyder, người có công lớn trong phát triển S&S. Ảnh: PW.

Shimkin cũng liên tục tìm cách mở rộng S&S. Là một người hâm mộ Dale Carnegie, chính Shimkin đã thuyết phục Carnegie đưa bài giảng của mình vào tác phẩm và cuốn How to Win Friends and Influence People được S&S phát hành năm 1936 và hiện bán được hơn 18 triệu bản.

Ngoài việc tìm ý tưởng cho cuốn sách bán chạy nhất, Shimkin còn là người có tầm nhìn xa về xuất bản. Ông đã phối hợp với Robert Fair de Graff để mở nhánh xuất bản bìa mềm đầu tiên của Mỹ, Pocket Books,vào năm 1939. Trong số những thành tựu của Pocket là xuất bản “cuốn sách ăn nhanh” đầu tiên trong lịch sử xuất bản của Mỹ: Franklin Delano Roosevelt: A Memorial, chỉ 6 ngày sau khi Roosevelt qua đời.

Vai trò của Shimkin tại S&S trở nên rõ ràng hơn vào năm 1956 khi chủ sở hữu của S&S lúc đó là Marshall Field III (người mua NXB này vào năm 1944) qua đời, đội ngũ quản lý đã đưa ra quyết định trao quyền sở hữu S&S cho một tổ chức phi lợi nhuận. Shimkin hoàn toàn không đồng ý với quyết định đó. Ông đã thuyết phục Simon và Schuster mua lại NXB này. trong đó Simon và Schuster mua lại mảng hoạt động chính S&S, còn Shimkin và James M. Jacobson mua lại nhánh xuất bản trực thuộc Pocket với giá 5 triệu USD.

Sau khi Simon qua đời vào năm 1960, Shimkin và Schuster vẫn tiếp tục là đối tác. Vào năm 1968, Shimkin trở thành chủ sở hữu duy nhất của công ty sau khi mua lại cổ phần của Schuster và hợp nhất Pocket vào S&S.

Khi Schuster qua đời 2 năm sau đó, Shimkin dựa chủ yếu vào một nhóm CEO trẻ, những người dần đóng vai trò ngày càng quan trọng tại S&S, bao gồm Michael Korda và Dick Snyder. Trước khi được biết đến với tư cách là kiến trúc sư đưa S&S trở thành một NXB trị giá 2 tỷ USD, Snyder đã tuyển dụng được một số biên tập viên và người phụ trách xuất bản tài năng như Joni Evans, Phyllis Grann và Nan Talese. Ông cũng mua được bản quyền đối với tác phẩm nổi tiếng All the President’s Men của Bob Woodward và Carl Bernstein. Woodward vẫn là tác giả của S&S cho đến ngày nay.

Năm 1975, Shimkin nghỉ hưu và bán công ty cho Gulf + Western (năm 1989 đổi tên thành Paramount Communications), khởi đầu kỷ nguyên phát triển mạnh mẽ của S&S, đáng chú ý là thương vụ mua lại Macmillan Publishing trị giá hàng tỷ USD vào năm 1994. Cuối năm đó, Paramount bán S&S cho Viacom, và xung đột giữa Snyder và chủ sở hữu mới đã dẫn đến việc Snyder bị sa thải - một trong những vụ sa thải nổi tiếng nhất trong lịch sử xuất bản hiện đại.

Bốn năm sau đó, những người lãnh đạo mới đã đảo ngược lộ trình mở rộng, quyết định tập trung trở lại vào hoạt động kinh doanh xuất bản thương mại. Việc bán tháo các nhánh xuất bản giáo dục, tác phẩm quốc tế, kinh doanh, chuyên môn và tham khảo nằm dưới quyền CEO S&S Jonathan Newcomb đã khiến ông rời công ty vào năm 2002. Jack Romanos được thăng chức làm CEO và bắt đầu đưa S&S đi theo hướng phát triển sách thương mại như ngày nay. Năm 2008, Romanos đã có một bước đi lịch sử khi bổ nhiệm Carolyn Reidy làm CEO, đưa bà trở thành người phụ nữ đầu tiên điều hành công ty.

Trong nhiệm kỳ của mình, Reidy đã chèo lái S&S vượt qua một giai đoạn đầy biến động của sự phát triển công nghệ số, cuộc Đại suy thoái và nhiều thay đổi về quyền sở hữu tập đoàn. Vào tháng 5/2020, khi đang nỗ lực đưa S&S một lần nữa vượt qua tin đồn sẽ bị rao bán, cũng như phản ứng của công ty đối với đợt bùng phát Covid-19, Reidy bị đau tim và qua đời. Karp được bổ nhiệm để tiếp quản.

Vào thời điểm dư luận đang chờ đợi xem chủ sở hữu mới của S&S sẽ là ai, Karp đã dẫn dắt S&S đạt được kết quả tài chính kỷ lục trong 2 năm và vượt qua một giai đoạn bất ổn khi đối thủ trong Big Five của họ là Penguin Random House tìm cách mua lại S&S. Thỏa thuận đó đã bị dừng lại vào tháng 10/2022 khi tòa án Mỹ ra phán quyết dừng thương vụ 2,1 tỷ USD vì chống độc quyền.

Và sau khi S&S được quỹ đầu tư tư nhân KKR mua lại vào tháng 8 năm ngoái, NXB này đã quay trở lại nơi bắt đầu 100 năm trước, với vị thế là một nhà xuất bản thương mại độc lập, và dần đi vào quỹ đạo ổn định. Ông Karp chia sẻ với PW: “Đây là lần đầu tiên sau một thời gian dài chúng tôi cảm thấy được trao quyền để đầu tư vào hoạt động kinh doanh. Chúng tôi có mục tiêu rõ ràng là phát triển lớn hơn và tốt hơn và chúng tôi đang tận hưởng cơ hội này.”