Điều gì thực sự xảy ra ở khâu kiểm tra an ninh sân bay?

Hành khách làm thủ tục tại sân bay Changi, Singapore. Ảnh: @changiairport.

Để đảm bảo an ninh hàng không, việc soi chiếu và kiểm tra hành lý bằng máy quét tại sân bay là điều bắt buộc với mọi hành khách và cả tổ bay, bao gồm phi công cũng như các tiếp viên.

Vậy độ chính xác của những máy quét an ninh này như thế nào? Quan trọng hơn, liệu nhân viên an ninh ngồi xem hình ảnh trên màn hình có thực sự biết được bên trong là thứ gì không?

- Câu trả lời là có!

Quá trình qua cửa kiểm soát an ninh

1. Hành khách bỏ tất cả chất lỏng (hầu hết sân bay đang thực thi quy định không được mang quá 100 ml chất lỏng lên máy bay) và đồ điện tử ra khỏi hành lý xách tay, rồi đặt chúng cùng với túi xách và bất kỳ áo khoác, giày dép hay phụ kiện nào khác bên ngoài vào khay nhựa.

2. Hành lý của bạn di chuyển dọc theo băng chuyền và vào máy quét, nơi bức xạ ion hóa (tia X) ở mức độ thấp xuyên qua hành lý và được thu lại bởi một cặp máy dò ở phía đối diện.

3. Các vật dụng trong túi của bạn lần lượt hiển thị trên màn hình máy quét, được giám sát bởi nhân viên chuyên nhận diện hình ảnh. Thông thường, các vật liệu hữu cơ có màu cam, trong khi thủy tinh hoặc kim loại có màu xanh lam hoặc xanh lục. Chất liệu càng đặc thì màu càng đậm.

Hình ảnh các vật thể trên máy quét sẽ được xử lý và hiển thị dưới dạng màu sắc khác nhau để nhân viên an ninh có thể nhận diện. Ảnh: Alamy.

4. Trong khi đồ dùng của bạn đi qua máy quét hành lý, bạn cũng cần đi qua máy quét cơ thể - thường là cổng vòm kim loại, thiết bị sẽ phát ra tiếng bíp nếu phát hiện bất kỳ vật thể kim loại nào. Một số sân bay có hệ thống máy quét phức tạp hơn, hiển thị hình ảnh toàn thân của từng hành khách trên màn hình và có chức năng phát hiện mối đe dọa tự động.

5. Nếu bạn làm chuông cảnh báo reo lên, nhân viên an ninh sẽ tiến hành kiểm tra xem bạn có mang theo bất kỳ vật dụng bị cấm nào trên người hay không và đôi khi còn dùng tăm bông lấy mẫu để kiểm tra dư lượng chất nổ hoặc ma túy.

6. Hành khách lấy lại hành lý của mình sau khi hành lý đi qua băng chuyền của máy quét. Trong một số trường hợp, chẳng hạn như có vật thể đáng ngờ hoặc không thể nhận diện trên màn hình, nhân viên an ninh hàng không sẽ yêu cầu hành khách mở hành lý để kiểm tra trực quan. Quá trình kiểm tra sẽ được tiến hành dưới sự chứng kiến của chủ nhân hành lý đó nhằm đảm bảo tính khách quan.

Sự ra đời của máy quét tia X

Máy quét tia X được sử dụng lần đầu tiên vào những năm 1970, nhằm đối phó với loạt vụ cướp máy bay (chỉ tính riêng năm 1969, ở Mỹ đã có hơn 40 vụ).

Sân bay quốc tế New Orleans của Mỹ là nơi đầu tiên sử dụng máy dò kim loại và lưu hồ sơ hành khách để tăng cường an toàn hàng không. Sau sự kiện 11/9, cường độ kiểm tra an ninh cũng như số lượng đồ vật bị cấm mang lên cabin tăng mạnh.

Bất chấp sự phát triển của công nghệ, máy quét tia X phần lớn vẫn hoạt động theo cách tương tự kể từ khi ra đời. Chúng phát ra bức xạ ion hóa ở mức độ thấp, xuyên qua hành lý và tới máy dò. Máy dò sẽ chuyển đổi tia X thành tín hiệu. Các tín hiệu này được xử lý để hiển thị hình ảnh trên màn hình máy quét.

Hình ảnh hiển thị trên màn hình máy quét chỉ là hình ảnh mô phỏng, giúp làm nổi bật những vật thể có bên trong hành lý.

Tuy nhiên, các vật thể này sẽ được phân biệt bằng màu sắc, thuận tiện cho nhân viên hải quan hoặc an ninh hàng không có thể nhận diện các chất cấm hoặc vật thể nguy hiểm.

Lực lượng an ninh hàng không phải luôn kiểm tra, giám sát cũng như thực hiện các bước soi chiếu hành lý và hành khách. Ảnh: Sean Gallup.

Trong khi đó, máy quét cơ thể hiện đại hoạt động hơi khác một chút, sử dụng hệ thống sóng milimet. Đây là loại máy quét có thể kiểm tra toàn thân cơ thể hành khách để đảm bảo họ không giấu chất cấm trên người.

Ban đầu, những chiếc máy này tiết lộ chi tiết đường nét cơ thể của hành khách, gây ra hàng loạt tranh cãi vì xâm phạm quyền riêng tư. Giờ đây, thiết bị đã được xử lý lại hình ảnh để che đi những phần nhạy cảm, chỉ nêu bật các vi phạm tiềm ẩn bằng tín hiệu "stop and check" (tạm dịch: dừng và kiểm tra) màu đỏ.

Theo The Telegraph, một nhân viên an ninh giấu tên chia sẻ rằng sau thời gian đảm nhiệm vai trò này, việc nhận dạng các vật phẩm trở nên rất đơn giản.

"Chỉ với một lần vỗ nhẹ, chúng tôi có thể phân biệt được chiếc khăn tay hay chiếc khẩu trang trong túi. Nó giống như việc bạn di chuyển quanh bếp vào ban đêm mà không cần bật đèn", nhân viên an ninh nói.

Quy trình tại cửa kiểm soát an ninh hàng không. Đồ họa: The Telegraph, Việt hóa bởi Tri thức - Znews.