Stephen Hawking đã sai?

Stephen Hawking, tác giả của "Lược sử thời gian", cho rằng cuốn sách đã được viết từ một quan điểm sai. Ảnh: The Guardian.

Năm 2002, Thomas Hertog, khi đó là một nhà nghiên cứu trẻ, nhận được email mời đến văn phòng của Stephen Hawking ở Cambridge. “Đôi mắt ông ấy rạng rỡ vì phấn khích", Hertog nhớ lại.

Gõ vào hệ thống giọng nói, Hawking thông báo với Hertog: “Tôi đã thay đổi suy nghĩ. Cuốn sách của tôi, Lược sử thời gian, được viết từ một quan điểm sai lầm".

Lược sử thời gian, một trong những cuốn sách khoa học bán chạy nhất mọi thời đại, với doanh số bán trên toàn thế giới được ghi nhận là hơn 10 triệu bản, đã bị chính tác giả của nó phủ nhận. Hawking và Hertog sau đó bắt đầu viết một cuốn sách khác về những suy nghĩ mới của họ về vũ trụ.

Tháng 4 tới, 5 năm sau cái chết của Hawking, cuốn sách này - Về nguồn gốc thời gian: Lý thuyết cuối cùng của Stephen Hawking - sẽ được xuất bản ở Anh.

Hawking nghĩ rằng mình đã sai

“Hawking nỗ lực để hiểu bằng cách nào vũ trụ có thể tạo ra những điều kiện hoàn toàn phù hợp với sự sống", Hertog, nhà vũ trụ học hiện làm việc tại Đại học KU Leuven ở Bỉ, cho biết.

Ví dụ về những điều kiện này bao gồm sự cân bằng mong manh tồn tại giữa các lực cho phép hóa học và các phân tử phức tạp tồn tại, hay 3 chiều không gian đã cho phép các hệ mặt trời ổn định phát triển và cung cấp môi trường cho các sinh vật sống. Nếu không có những tính chất này, vũ trụ có lẽ đã không tạo ra sự sống như chúng ta biết, theo lập luận của một số nhà vũ trụ học.

Hertog và Hawking đi tìm lời giải thích cho trạng thái không chắc chắn này sau khi Hawking nghĩ rằng những giải thích trước đó của ông là chưa thỏa đáng.

“Stephen nói với tôi rằng ông ấy nghĩ mình đã sai. Vì vậy ông ấy và tôi cùng làm việc trong nhiều năm tiếp theo để phát triển một lý thuyết mới về vũ trụ, một lý thuyết có thể giải thích chính xác hơn sự xuất hiện của sự sống”, Hertog nói với The Guardian.

Hertog (trái) làm việc với Stephen Hawking để tìm ra cách giải thích mới về sự sống trong vũ trụ. Ảnh: The Guardian.

Vào thời điểm bắt đầu làm việc với Hertog, Hawking đã được bổ nhiệm làm giáo sư Lucasian tại Đại học Cambridge, một trong những vị trí học thuật uy tín nhất thế giới. Isaac Newton là một trong những người từng giữ vị trí này. Tuy nhiên, tình trạng bệnh của ông ngày càng xấu đi, phải ngồi xe lăn và chỉ có thể giao tiếp bằng cách bấm nút để chọn từ trên máy tính.

Giả thuyết mới về vũ trụ và sự sống

“Trong quá trình chúng tôi làm việc, Hawking đã mất cả khả năng dùng tay để bấm nút, và chuyển sang sử dụng một cảm biến gắn trên kính, kiểm soát bằng cách giật cơ má, nhưng cuối cùng việc này cũng trở nên quá khó khăn", Hertog nói.

Lược sử thời gian của Stephen Hawking, xuất bản lần đầu năm 1988 và sau đó đã được dịch sang 40 thứ tiếng, là một trong những cuốn sách về vật lý được biết đến nhiều nhất. Ảnh: JES.

Khả năng giao tiếp của Hawking bị giảm đến mức phải mất vài phút để nói một từ, và cuối cùng là gần như không giao tiếp được gì. “Tôi thường ngồi cùng ông ấy và đưa ra những câu hỏi, và nhìn vào mắt để xem ông ấy đồng ý hay không", Hertog kể lại.

Chính từ những “cuộc trò chuyện” này mà lý thuyết cuối cùng của Hawking đã ra đời. Tựa đề Về nguồn gốc thời gian lấy cảm hứng từ Về nguồn gốc các loài của Charles Darwin.

Theo Hertog, Về nguồn gốc thời gian trả lời các câu hỏi về vị trí của chúng ta trong vũ trụ và điều gì khiến vũ trụ của chúng ta phù hợp với sự sống.

“Cuốn sách này bác bỏ ý tưởng rằng vũ trụ là một cỗ máy được điều khiển bởi các định luật vô điều kiện tồn tại từ trước, thay vào đó coi vũ trụ là một loại thực thể tự tổ chức trong đó một loạt các mẫu hình xuất hiện, mà chúng ta gọi là các định luật vật lý", ông giải thích.