Gần đây, thông tin Trường ĐH Bách khoa Hà Nội được chuyển đổi thành ĐH Bách khoa Hà Nội đang thu hút sự quan tâm lớn của dư luận trong nước. Theo Luật Giáo dục ĐH 2012 sửa đổi, bổ sung năm 2018, thuật ngữ “trường ĐH” và “ĐH” có sự khác biệt lớn. Trong đó, ĐH có cấp cao hơn trường ĐH, tức ĐH có thể có nhiều trường ĐH trực thuộc.
Mô hình này gần như không mới lạ đối với hệ thống giáo dục ở các nước phương Tây như các ngôi trường danh giá hàng đầu thế giới Harvard (Mỹ), Oxford (Anh)… lẫn phương Đông như các trường ở Singapore, Trung Quốc.
Trường Kinh doanh Harvard là trường thành viên của Đại học Harvard (Mỹ). Ảnh: FENWAY HEALTH
Phương Tây không lạ
Nhiều cơ sở giáo dục ĐH ở phương Tây không xa lạ với mô hình trên, vốn đã tồn tại nhiều năm qua. Theo bà Chelsea Keeney – trợ lý giám đốc tuyển sinh quốc tế tại ĐH Minnesota ở bang Minnesota (Mỹ), một “ĐH” có thể sẽ có nhiều “trường ĐH”, mỗi “trường ĐH” này lại có chương trình học thuật cụ thể chẳng hạn như về kinh doanh, kỹ thuật hay công tác xã hội.
Trước hết có thể kể đến ĐH Harvard, thành lập từ năm 1636, tọa lạc tại TP Cambridge, bang Massachusetts (Mỹ). ĐH Harvard hiện có 14 đơn vị học thuật, gồm 13 trường thành viên và một viện nghiên cứu cao cấp Radcliffe. 13 trường thành viên của ĐH Harvard có thể kể đến như Trường ĐH Harvard, Trường Kinh doanh Harvard, Trường Y Harvard, Trường Nha khoa Harvard, Trường Luật Harvard… Bên trong mỗi trường sẽ có những chuyên ngành riêng, chẳng hạn như Trường ĐH Harvard có ngành nhân chủng học, Đông Á học, văn học so sánh…
Hệ thống ĐH California (UC) ở Mỹ có 10 trường ĐH thành viên đặt tên theo địa phương tọa lạc ( UC Los Angeles, UC San Diego, UC San Francisco…).
Tại Anh, ĐH Oxford nổi tiếng cũng theo mô hình tương tự. ĐH Oxford có 38 trường ĐH thành viên, bao gồm Trường ĐH All Souls (thế mạnh về các ngành lý thuyết, xã hội và nhân văn), Trường ĐH Nuffield (chuyên về khoa học xã hội), Trường ĐH Lincoln, Trường ĐH Oriel…
Thông thường các trường ĐH là những tổ chức nhỏ hơn, chú trọng vào giáo dục ĐH. Còn “ĐH” là những tổ chức lớn hơn cung cấp nhiều chương trình cấp bằng ĐH và sau ĐH – bà Johanna Fishbein, từng là người đứng đầu bộ phận tư vấn ĐH tại Trường Liên kết Thế giới tại Đông Nam Á (UWCSEA) của Singapore
Video đang HOT
Châu Á cũng đã có
Mô hình này cũng được một số ĐH ở châu Á áp dụng, chẳng hạn như ĐH Công nghệ Nanyang (NTU) ở Singapore. ĐH này là một cơ sở giáo dục lâu đời ở Singapore và được xếp hạng trong các ĐH hàng đầu thế giới. ĐH Công nghệ Nanyang có nhiều trường ĐH cũng như các học viện thành viên được đ.ánh giá cao trên thế giới, trong đó phải kể đến Viện Giáo dục Quốc gia Singapore và Trường Nghiên cứu Quốc tế S Rajaratnam. Ngoài ra còn có các trường như Trường ĐH Kỹ thuật, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên…
ĐH Quốc gia Singapore (NUS) cũng có lối đi tương tự, gồm nhiều trường thành viên như Trường Chính sách Công Lý Quang Diệu, Trường Luật, Trường Kinh doanh…
Ở Trung Quốc, ĐH Thanh Hoa luôn nằm ở vị trí cao trong bảng xếp hạng các cơ sở giáo dục tốt nhất châu Á cũng theo mô hình gồm nhiều trường thành viên. Các trường thành viên gồm Trường Kiến trúc, Trường Y, Trường Luật, Trường Quản lý và Chính sách Công…
Có thể thấy mô hình “trường ĐH trực thuộc ĐH” không phải là điều mới mà thực tế đã tồn tại trong nhiều năm qua ở nhiều nơi trên khắp thế giới.
Phân biệt thuật ngữ college và university ở Mỹ
Đâu là sự khác biệt giữa college (thường được dịch là cao đẳng (CĐ)) và university (thường được dịch là trường ĐH) ở Mỹ? Tại Mỹ, hai thuật ngữ này thường được sử dụng thay thế cho nhau để chỉ các tổ chức giáo dục ĐH, gây nhầm lẫn cho sinh viên cũng như phụ huynh. Đối với sinh viên quốc tế tương lai, việc hiểu được sự khác biệt giữa hai từ này là điều cần thiết. Sự nhầm lẫn có thể khiến một số sinh viên bỏ qua các tổ chức giáo dục có nhãn “CĐ” và thay vào đó chỉ xem xét các trường “ĐH”. Sinh viên cần nhận thức được sự khác biệt chính giữa hai loại hình này để quyết định nên theo đuổi loại hình giáo dục nào.
Theo trang Best Colleges, ở Mỹ, hai thuật ngữ college và university thường được sử dụng thay thế cho nhau. Các trường university và college chủ yếu khác nhau về các chương trình và loại bằng cấp.
Các university là các tổ chức công lập hoặc tư nhân cung cấp cả bằng ĐH và sau ĐH, thường có khuôn viên khá lớn và nhiều chương trình cung cấp.
Các college thường có số lượng sinh viên ít hơn, khuôn viên nhỏ hơn và ít chương trình cung cấp hơn so với các university. Phần lớn các college là tư nhân. Thuật ngữ college cũng có thể đề cập đến các trường CĐ cộng đồng, dạy nghề và kỹ thuật. Trong khi một số ít tổ chức này cung cấp bằng cử nhân, hầu hết chỉ cấp bằng và chứng chỉ liên kết. Tuy nhiên, cũng có một số college thực chất là university nhưng vẫn sử dụng thuật ngữ “CĐ” bởi vì đã tồn tại một trường ĐH với cùng tên. Ví dụ, College of Charleston về mặt kỹ thuật là một trường ĐH khoa học và nghệ thuật tự do công lập.
University và College, trường nào to trong hệ thống đại học Mỹ?
Buss chia sẻ về hệ thống các cơ sở đào tạo ĐH cũng như cách gọi các trường con trong ĐH lớn.
Tiến sĩ Terry F. Buss từng có 50 năm làm quản lý, nghiên cứu và giảng dạy tại các trường đại học của Mỹ, đồng thời tham gia quản lý và giảng dạy tại các trường ĐH ở Australia, Hungary và Nga.
Mặc dù các hệ thống cơ sở đào tạo ĐH có những điểm chung, nhưng theo ông, vẫn có rất nhiều trường hợp ngoại lệ khiến những người nghiên cứu, bao gồm cả bản thân ông, bối rối.
"Vì vậy, việc áp dụng các khuôn khổ của Mỹ ở những nơi khác phải được thực hiện một cách thận trọng. Ví dụ ở Úc, chúng tôi gọi 'degrees' là 'courses' và 'courses' là 'classes'" - ông chia sẻ.
College/University
Ở Mỹ, nhìn chung, University (Trường Đại học) là cơ sở đào tạo cấp bằng đại học và sau đại học. Tuy nhiên, một số University chỉ có chương trình giáo dục ở bậc đại học.
College/School không trực thuộc University chủ yếu cấp bằng đại học.
Quy mô tuyển sinh không quyết định việc một cơ sở đào tạo được gọi là College/School hay University.
Có những trường hợp ngoại lệ điển hình. Một số cơ sở đào tạo được gọi là College mặc dù ở mọi phương diện, các trường này không khác gì với University. Một ví dụ là Trường Đại học Dartmouth, là một University nếu xét ở tất cả khía cạnh, nhưng tên trường lại là Dartmouth College.
Trong khuôn viên Trường Đại học Dartmouth
Trong hầu hết các trường hợp, cơ sở đào tạo đại học có thể tự xưng danh là College/School hay University. Có thể có trường hợp ngoại lệ là một cơ sở đào tạo đại học công lập được Sở Giáo dục thuộc Chính quyền tiểu bang quy định tên gọi là University hay College/School. Các cơ sở đào tạo tư nhân thì không thuộc đối tượng quy định này nên họ tự xưng danh theo ý muốn của mình.
Tôi từng là Giám đốc của Heinz College, thuộc Carnegie Mellon University của Mỹ, có phân hiệu đặt tại Adelaide, Nam Úc. Do việc gọi tên trường là College gây ra hiểu lầm vì nhiều người không hiểu Heinz College trực thuộc Đại học Carnegie Mellon nên chúng tôi đã tự đổi tên thành Đại học Carnegie Mellon tại Australia.
College, School, Department
Trong phạm vi các trường đại học, các chuyên ngành học thuật thường được tổ chức thành các College/School với đội ngũ giảng viên giảng dạy các môn học liên quan, chẳng hạn như giảng viên luật, y khoa hay khoa học xã hội. Trong các trường này (College/School) có thể lần lượt phân chia thành các khoa ("Department").
Thông thường, các cơ sở đào tạo đại học được phân thành các "School" ("Trường") chuyên sâu vào một chuyên ngành học thuật như Trường Luật (School of Laws) hoặc thành các "School" ("Trường") có nhiều khoa, trung tâm và tổ chức.
College và School có thể hoán đổi cho nhau. Một ví dụ là "The Navy Postgraduate School" ("Trường Đại học Hải quân") là một trường độc lập, dùng ngân sách chính phủ nhưng chỉ đào tạo cấp sau đại học (thạc sĩ và tiến sĩ).
Tuy nhiên, rất hiếm khi có trường hợp một College/School lại có các College/School trực thuộc. Tương tự như vậy, ở Mỹ không có University lại có các University trực thuộc. Một University sẽ luôn bao gồm các College/School/Department/Institute.
Quy mô tuyển sinh không quyết định việc một cơ sở đào tạo được quy định là College/School. Một Department (khoa) có thể nhỏ hơn nhiều, mà cũng có thể lớn hơn nhiều so với một College/School.
Nhiều người cho rằng các cơ sở đào tạo có danh xưng University uy tín hơn nhiều so với các trường được gọi là College/School. Nhưng qua câu chuyện của Dartmouth College và The Navy Postgraduate School - đều được xếp hạng cao trong số các trường đại học ở Mỹ - thì nhận định này không đúng.
Một cơ sở đào tạo đại học có đào tạo sau đại học được cho là có chất lượng cao hơn so với một cơ sở chỉ cấp bằng đại học là quan niệm không chính xác. Rất nhiều cơ sở đang thực hiện các chương trình đào tạo sau đại học nhưng tấm bằng họ cấp thực chất không có giá trị gì.
Không đưa VSTEP làm tiêu chí tuyển sinh đại học là bất hợp lý 'Tại sao các trường không đưa VSTEP làm một tiêu chí tuyển sinh, đây là điều bất hợp lý', Phó Trưởng ban QLĐT HV Báo chí và Tuyên truyền cho hay. Hiện nay, nhiều cơ sở giáo dục đại học ở nước ta quy định chuẩn đầu ra...
